“Yaşayan Laboratuvar Olarak Kent” Projesi
İzmir Üniversitesi’nin İzmir Kalkınma Ajansı’nın (İZKA) Bilgi Toplumuna Dönüşüm ve Bilgi İletişim Teknolojileri Mali Destek Programları kapsamında desteklenen “Yaşayan Laboratuvar Olarak Kent” Projesi kapsamında 25 Aralık 2015 günü yapılan etkinliklerde katılımcılık esaslı yerel yönetişim için bilişim uygulamaları ve İzmir için akıllı kent vizyonu tartışıldı. Yazılım Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Emrah Orhun ve Mimarlık Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Deniz Orhun tarafından geliştirilen projede “Yaşayan Laboratuvar” ile ürün veya hizmetlerin gerçek ortamlarda gerçek kullanıcılarla geliştirildiği, sınandığı ve iyileştirildiği bir yenilikçilik yaklaşımı uygulanıyor. Urla Belediyesi, IBM Türk, Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme A.Ş. (DEPARK), İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş. (İZTEKGEB), Türkiye Bilişim Derneği ve Ege Bölgesi Bilişim Sanayicileri Derneği (EBİLSAD) desteği ile yürütülen çalışmalarda “Yaşayan Laboratuvar” Mimarlık ve Mühendislik öğrencilerine kentsel problemlere çözüm üretirken yaşam içinde öğrenme olanağı sunuyor.
Projenin koordinatörü Prof. Dr. Emrah Orhun “İzmir Belediyelerinin E-Katılım Değerlendirmesi” başlıklı konuşmasında Türkiye’nin sürdürülebilirlik, e-devlet ve e-katılım konularında zayıflıkları olduğunu belirterek yurttaşların karar vermeye daha çok katılmalarının gerekli olduğunu söyledi. Yale Üniversitesi tarafından belirlenen Çevresel Performans Endeksi’ne göre 178 ülke arasında genel sıralamada 66’ncı konumda olan Türkiye’nin biyo-çeşitlilikte 133’üncü, tarımda ise 125’inci sırada yer aldığını belirten Prof. Dr. Orhun, hava kirliliğindeki konumun ve negatif eğilimin endişe yaratıcı olduğunu bildirdi. Sürdürülebilirlik kavramının, yurttaş odaklı, kapsayıcı ve katılımcı yönetişim sistemlerini gerektirdiğini söyleyen Prof. Dr. Orhun, Türkiye’nin Çevresel Demokrasi Endeksi’ndeki Uganda, Tanzanya ve Nijerya’dan geride olan konumunun tatmin edici olmadığını bildirdi. Dünyadaki Belediyelerde Sayısal Yönetişim Araştırması raporlarının belediyelerin yönetişimdeki zayıflıklarına işaret ettiğini paylaşan Prof. Dr. Orhun çalışmada yer alan İstanbul Belediyesi’nin 2013-2014 değerlendirilmesinde 100 belediye arasında genelde 55’inci sırada olduğunu, Yurttaş ve Sosyal Katılım ile Kullanılabilirlik ölçütlerinde ise Afrika ülkeleri düzeyinde olduğunu ifade etti. İzmir belediyelerinin web siteleri üzerinde yaptıkları araştırmada birçok belediyenin Yurttaş ve Sosyal Katılım ile Kullanılabilirlik ölçütlerinde İstanbul Belediyesi’nden daha iyi olduğunu gördüklerini belirten Prof. Dr. Orhun e-devlet ve belediye web sitelerinin kullanımını arttıracak etkenler konusunda örnekler verdi. Örnek olarak hava kirliliğine ilişkin güncel anlık bilgilerin İzmir Büyükşehir Belediyesi web sitesinde yayımlanmasının ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın web sitesinin arayüzlerinin tutarlılığının arttırılmasının yurttaşların bu web sitelerini daha çok kullanmasına yol açacağını belirten Prof. Dr. Orhun, yeterli yurttaş kullanımının Birleşmiş Milletler tarafından ifade edilen sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için öngörülen yönetişime katılım için gerekli olduğunu vurguladı.
“Katılımcılık Esaslı Akıllı Yerel Yönetişim Uygulamaları İçin Gereksinimler” başlıklı panelde PROBEL Bilgisayar Yazılım Donanım San. Tic. Ltd. Şti. Genel Müdürü Savaş Bingöl, Seferihisar Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü İnanç Karabulut, Altı Fikir’den Mustafa Kılıç, Merdivan’dan Denem Orhun ve Karşıyaka Belediyesi Bilgi İşlem Müdürü Bahar Yücel, Prof. Dr. Emrah Orhun başkanlığında belediyeler, yazılım şirketleri ve üniversitelerin gözünden katılımcılık esaslı yönetişim sistemlerini tartıştı.
IBM Türk’ten Bulut Ekosistem Yöneticisi Jale Akyel “Ekonomik Büyüme ve Yenilikçilik için Açık Veri” başlıklı sunumunda açık verinin akıllı şehir için yenilikçi çözümleri güçlendireceğini vurguladı.
“Yenilikçilik Ortamı Olarak Yaşayan Laboratuvar” başlıklı panelde ise panelistler IBM Türk Bulut Ekosistem Yöneticisi Jale Akyel, İZKA Planlama Birimi Başkanı H.İ. Murat Çelik, İzmir Üniversitesi Yazılım Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Emrah Orhun, Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme A.Ş. Genel Müdürü Necip Özbey, Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Murat Özgören, Ege Bilişim Sanayicileri Derneği Başkanı Erkan Saldır ve Başakşehir Living Lab Halkla İlişkiler Müdürü Özge Şenöz “Yaşayan Laboratuvar Olarak Kent” Projesi’ni ve yaşayan laboratuvar yaklaşımının İzmir’in yenilikçilik ekosistemi için potansiyelini değerlendirdi.
Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Murat Özgören, “Akıllı Kent İzmir için Vizyon” başlıklı sunumunda İzmir’in nasıl bilgiyi yorumlayan akıllı bir kent olabileceği konusundaki görüşlerini paylaştı.
Etkinliklerin önemli bir parçasını İzmir Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık öğrencilerinin sürdürülebilirlik konusunda farkındalık yaratmak amacıyla geliştirdikleri fikir ve prototipleri sundukları Sürdürülebilir İzmir başlıklı sergi oluşturdu.
Konuşmacı, panelist ve proje iştirakçilerine teşekkür plaketleri projenin Mimarlık Fakültesi koordinatörü Prof. Dr. Deniz Orhun tarafından takdim edildi.
